Hyperventilatie wordt vaak gezien als een acute aanval van paniek, maar chronische hyperventilatie komt veel vaker voor. Dit houdt in dat je gemiddeld meer ademt dan nodig is, vaak zonder dat je het doorhebt. Deze verkeerde ademhaling kan leiden tot diverse fysieke en mentale klachten.
Wat is chronische hyperventilatie?
Ademhaling gaat automatisch, maar wanneer we langdurige stress ervaren, merken we vaak niet dat ons adempatroon verandert. Een gezonde ademhaling bevordert energie en herstel. Echter, door stress kan de ademhaling versnellen, waardoor je te snel en te vaak ademt.
Veel mensen ademen in rust tussen de tien en twintig keer per minuut, terwijl zes tot acht ademhalingen per minuut voldoende is. Hyperventilatie wordt gedefinieerd als meer dan twintig ademhalingen per minuut zonder fysieke inspanning. Deze versnelling kan ongemerkt je nieuwe standaard worden.
Hoe herken je chronische hyperventilatie?
Chronische hyperventilatie kan diverse klachten met zich meebrengen, zoals:
- Kortademigheid of benauwdheid
- Tintelingen rond mond, handen of voeten
- Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd
- Druk op de borst
- Hartkloppingen
- Een constant opgejaagd gevoel of angstige gedachten
Door te veel CO₂ uit te ademen, raakt de balans in het lichaam verstoord. CO₂ is essentieel voor de juiste afgifte van zuurstof aan lichaamscellen. Een laag CO₂-niveau kan leiden tot verwijding van bloedvaten in de hersenen, wat een “raar gevoel in het hoofd” veroorzaakt.
Stress als oorzaak van hyperventilatie
Stress en emoties beïnvloeden het ademhalingscentrum in de hersenen direct. Tijdens acute stressstijl is het versnellen van de ademhaling tijdelijk onschadelijk, maar bij chronische stress kan dit leiden tot habitueel te snel ademen. Dit creëert een vicieuze cirkel waarbij klachten de stress verergeren.
Het doorbreken van deze cyclus kan door bewust de ademhaling te reguleren. Ademtraining helpt bij het “herprogrammeren” van het ademhalingscentrum, zodat het juiste CO₂-niveau weer normaal wordt. Rustiger en dieper ademen biedt het lichaam de kans om zich te herstellen.
Een gezonde ademhaling kenmerkt zich door:
- Overwegend buikademhaling
- Rustig tempo (6–12 per minuut in rust)
- Ontspannen nek- en schouderspieren
- Geen zuchten of vastgezette adem
Het goede nieuws: je kunt je ademhaling trainen, wat leidt tot rust, helderheid en meer veerkracht.